Link naar inkijkexemplaar op Bol.com
We kennen Judith Cyrus natuurlijk al van het boek Paramaribo. Lees hier de recensie. En ook van haar wekelijkse receptencolumn in het dagblad Trouw. In haar nieuwste boek met de titel Toespijs gaat de aandacht uit naar Creools-Caribische gerechten. Een ontdekkingsreis die we graag samen met Judith Cyrus maken want als er iemand haar hart en ziel in deze keuken weet te leggen is zij het wel.
Na de inleiding krijgen we een uitgebreide uitleg over wat Toespijs nu eigenlijk betekent. “Zeg me, wat is je toespijs?”. Voor Surinamers een bekend begrip maar ken je het niet dan zou je, net als ik, in eerste instantie kunnen denken dat het over het toetje gaat. Een dessert. Maar daar heeft het niets mee te maken. Toespijs is datgene wat de maaltijd de moeite waard maakt. Je hebt een basis en een toespijs. Een basis kan bijvoorbeeld brood zijn of rijst of iets dergelijks. De toespijs is datgene wat bij de basis geserveerd wordt en is het belangrijkste onderdeel van het gerecht. Vrijwel alle recepten in het boek zijn een toespijs met daarbij een basis. Je snapt direct dat je dus volop kunt combineren.
De indeling van het boek is volgens de basis. Er zijn vier hoofdstukken met als onderwerp Aardvruchten, Rijst, Brood en als laatste Noedels. Dat zijn zaken die je eigenlijk altijd wel in huis hebt. Vervolgens zie je welke heerlijkheden je allemaal bij deze basisgerechten kunt maken. Zoals Pekelharing (we pekelen de verse haring zelf) met blokjes bakbanaan. Of Krokant gebakken bakkeljauw met gemengde aardvruchtenfrites en pepermayonaise. Begint je hart al sneller te kloppen? Ik snap dat helemaal!
Judith gebruikt soms ingrediënten die je niet in iedere supermarkt of toko aan zult treffen. Woon je in een grote stad dan zul je wellicht een grote toko in de buurt hebben of een markt waar minder goed verkrijgbare zaken aan te schaffen zijn maar voor heel veel mensen is dat geen optie. En we krijgen geen alternatief. Zo is er een recept voor Geroosterde visballen met gebakken napi. Napi is een aardvrucht die (nog) niet goed verkrijgbaar is. Dan is het zaak om zelf een andere basis erbij te kiezen.
Een heel aangename verrassing vond ik het gerecht Zuurkoolschotel met bakbanaanpuree. Zuurkool met gehakt en banaan is niet onbekend maar deze ovenschotel heeft net iets extra’s. Al is het alleen al het feit dat je hem de dag van tevoren kunt maken zodat hij zo de oven in kan. Ideaal en echt heel lekker!
Zoals altijd moet je alles eerst goed doorlezen. Wat opvalt zijn de hoeveelheden. Judith kookt graag voor veel mensen. Dat blijkt wel want zelfs voor vier personen zijn sommige porties wat aan de grote kant. Opletten dus. Al zul je veel van de gerechten makkelijk kunnen bewaren in de koelkast of in de vriezer.
Zo is er een geweldige boterkip. Makkelijk te maken en de ene dag eet je het met rijst en de volgende dag het restant met brood. Tweemaal smullen! We zien een aantal recepten om zelf Moksâleysi (een rijstgerecht) te maken. In de Moksâleysi met pompoen gaat een zelfgemaakte kruidenmix die je ook bij andere gerechten kunt gebruiken. Er zijn heerlijke hoofdgerechten, de toespijs dus, maar ook nogal wat kleine bijgerechten. Gelukkig heeft Judith het goed voor met de lezers die wellicht niet zo ervaren zijn wat deze keuken betreft en zien we hier en daar een waarschuwing bij het gebruik van specifieke pepers. Dat is heel fijn want een verkeerd gebruik kan je hele gerecht om zeep helpen.
Als ik het boek Toespijs in een paar woorden zou moeten vatten dan zeg ik “spannend, uitdagend, avontuurlijk en vooral vol warmte”. Een aanrader!
Toespijs | Judith Cyrus
Fontaine Uitgevers | €29,99
ISBN 9789464042627