Bij uitgever Het zwarte schaap verschijnen met enige regelmaat klein formaat boekjes over historische culinaire onderwerpen. Zo kwam Nederlands Indië al eens aan bod en ook de Gouden Eeuw konden we herbeleven. Nu is het oorlogstijd. Koken in oorlogstijd is geschreven door Manon Henzen van eet!verleden. Zij organiseert onder meer workshops, proeverijen en lezingen over onze culinaire historie.
Deze week herdenken we de Tweede Wereldoorlog en zonder aan deze verschrikkelijke periode iets af te willen doen, brachten de beginjaren van de oorlog op het gebied van voeding ook goede dingen. Er werd bezuinigd op vlees, wildgeplukt, moestuinen aangelegd en met restjes werd creatief omgegaan. Voedsel werd zeker niet verspild en alles wat schaars was werd zuinig gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders in de eerste twee oorlogsjaren erg gezond waren.
Hoe ziet de keuken van 1940-1945 er eigenlijk uit? Nou koffie en thee waren direct al schaars bijvoorbeeld. En producten die voor die tijd nauwelijks op tafel stonden kwamen ineens op het menu. Brandnetel, zuring, beukenootjesolie en kruidenthee, terwijl groentebeignets en broodkoekjes goed dienst deden als restverwerking. En iets wat bij ons thuis vroeger ‘snirkie’ heette (vraag me niet waarom), kom ik ineens in een andere variant tegen als ‘hatoma’ oftewel ui, tomaat en havermout met ei als broodbeleg.
Koken in oorlogstijd laat zien hoe creatief men met ingrediënten omging om toch iedere dag een voedzame maaltijd op tafel te toveren. Naast recepten en informatieve teksten biedt Koken in oorlogstijd ook illustraties uit die tijd. Propaganda om grasland om te ploegen en aardappels te gaan verbouwen of te koken uit de voorraadkast met blikvoer (tomatenpuree en gecondenseerde melk).
Uiteraard was het in de oorlogsjaren bittere noodzaak maar wildplukken, meer plantaardig eten en je eigen groente verbouwen zijn terug van weggeweest. Met de recepten uit Koken in oorlogstijd ben je vast onder de indruk van de inventiviteit en veerkrachtigheid van onze (over)(groot)grootouders.
Koken in oorlogstijd – Manon Henzen – uitgever Het zwarte schaap – ISBN9789492821065 – €12,50