De recensie van het nieuwste boek van Russell Norman stond al klaar toen we, tot onze schrik, hoorden dat hij donderdag 23 november 2023 plotseling is overleden.
Russell Norman is een bekende in de kookboekenwereld. Al eerder schreef hij het prijswinnende Polpo, dat herkenbaar is aan zijn gebonden ‘open’ rug. Een echte blikvanger in de boekenkast. Verder zijn Venetië en Spuntino ook van zijn hand. In zijn nieuwste boek Brutto beschrijft Russell de simpele, authentieke gerechten uit Florence en Toscane. Hij heeft een trattoria (Italiaanse eetgelegenheid) in Londen met de naam Brutto en bundelde de recepten en zo ontstond het kookboek. De stijl van Russell is wederom doorgevoerd en is herkenbaar aan zijn kenmerkende opmaak en binding van het boek – simpel en stijlvol, vergezeld van sfeerfoto’s van het dagelijks leven in Italië.
Je moet het trouwens maar durven hé, je restaurant en gelijknamige boek ‘lelijk’ noemen. Dat is precies wat Russell Norman heeft gedaan. Brutto betekent in het Italiaans namelijk lelijk. Hij komt er nog mee weg ook, want zijn boek is juist prachtig en de cover is er een om neer te zetten en mee te showen. Gelukkig is niet alleen de cover mooi, want over de inhoud van het boek zijn we ook te spreken.
De Toscaanse keuken staat bekend om (orgaan)vlees, wild en bonen, maar we zien ook een grote invloed van de cucina povera (armeluiskeuken). Een eenvoudige stijl van koken waarin gebruik wordt gemaakt van goedkope ingrediënten en recepten die veelal bestaan uit groenten, tomaten, kruiden en brood. In Brutto heeft Russell ook recepten opgenomen die geschikt zijn voor vegetariërs om het boek ook voor hen toegankelijker te maken.
We vinden acht hoofdstukken in het boek, waarbij we de volgorde van een normaal Italiaans restaurantmenu volgen. Dat betekent dat we beginnen met ‘antipasti & spuntini’. Denk aan een crostini met cannellinibonen en oregano. Vul dit aan met een drankje zoals een Negroni of Campari voordat je aan de ‘primi’ begint. Hierin zien we veel pasta-, soep- en risottogerechten, zowel vegetarisch als met (wild)vlees. Ga verder met een pappardelle met konijn, citroen en kruiden of een Florentijnse ravioli. In ‘insalate’ zien we het ruime gebruik van bonen in de Toscaanse keuken terug, bijvoorbeeld in een tuinbonensalade met pecorino. Bij de hoofdgang, ook wel ‘secundi’ genoemd, vinden we veel vlees. Russell is de archieven ingedoken en heeft ook nog enkele vegetarische en visgerechten in het boek opgenomen. We vullen de maaltijd aan met ‘contorni’ (bijgerechten). In ‘brodi, salse, paste & dispensa’ krijgen we basisrecepten zoals drie verschillende bouillons, pastadeeg en brooddeeg. We sluiten de maaltijd af met wat lekkere ‘dolci’. Je vindt hier veel Italiaanse klassiekers zoals torta di mele (appeltaart), tiramisu en zachte amandelkoekjes. De meeste desserts in dit hoofdstuk zul je ook in andere Italiaanse kookboeken tegenkomen. Na al het eten krijgen we in ‘bevande’ nog een hele rij aan cocktailrecepten. En natuurlijk, zoals we gewend zijn in de boeken van Russell Norman, eindigen we het boek met een korte reisgids. Hierin geeft hij zijn tips voor de beste Toscaanse trattoria’s en andere eet- en drinkgelegenheden.
We kunnen concluderen: Brutto is eenvoudig, Brutto heeft weinig ingrediënten, maar… Brutto is wel uitzonderlijk goed. Dat zie je terug in de opmaak, de recepten en de simpele, maar goede ingrediënten. Verwacht geen chique gerechten, maar gewoon een weergave van de echte keuken uit Florence. Zoals Russell zelf schrijft over het boek: de (briljante) eenvoudige keuken uit Florence. Daar zijn wij het mee eens. Een aanrader! Zet hem maar gelijk op je verlanglijst voor de feestdagen.
Brutto | Russell Norman | Fontaine Uitgevers | ISBN 9789464042412 | 34,99 euro