Let op! De tentoonstelling Food is Fictie kun je nog tot 28 oktober 2018 bezoeken in het Design Museum Den Bosch.
Er wordt vandaag de dag heel veel aandacht besteed aan de samenstelling van voedingsmiddelen. De hoeveelheid suiker, zout en voedingsadditieven mogen zich verheugen in een grote belangstelling van zowel de consument, culinair journalisten en foodbloggers.
Ook lezen we vaak commentaar als het gaat om de teksten of aanwijzingen op een verpakking. De vaak loze kreten op een verpakking die ons moeten verleiden om een product te kopen worden regelmatig aan de kaak gesteld.
Toch is een product en met name de verpakking veel meer dan dat en het boek “Food is fictie” schetst een uitgebreid beeld van de geschiedenis van de vormgeving in de voedingsindustrie.
Vormgevers spelen een veel grotere rol in het verleiden van de consument dan je zou denken. Zelfs over de kleinste dingen is nagedacht en alles is bedoeld om het product te verkopen.
Een ontwerper van verpakkingen moet op de hoogte zijn van de wensen van de consument, de laatste trends, de tijdgeest, de vooroordelen en de nieuwste hypes. Het aanbod van voedingsmiddelen is in de afgelopen 100 jaar enorm toegenomen. De opkomst van pakjes en gemakszakjes in de jaren na de oorlog maakten dat de consument veel meer keus kreeg. We kregen steeds meer haast in de keuken want we waren buiten de deur aan het werk. In de supermarkt verschenen producten uit verre landen. Het is interessant om te lezen dat een pak Chinese vermicelli niet zomaar een verpakking heeft maar dat de afbeelding en de tekst vol symboliek zitten. Symboliek die wij wellicht niet begrijpen maar die ons vaak wel aanspreekt.
Wie kent niet de zuster (x 10) op de verpakking cacao van Droste. Een verpleegster nota bene. Toen heel gewoon maar tegenwoordig denken we anders over chocolademelk. Het is af en toe verbijsterend om te zien hoe discriminerend verpakkingen en reclames in het verleden konden zijn. Of het nu om mensen met een andere huidskleur of afkomst ging of om vrouwen. Het zou vandaag de dag tot een storm van protest leiden maar toen vonden we het heel gewoon.
Dit boek is geschreven door Linda Roodenburg die, voor zover ik het kan bekijken, de allerleukste baan ter wereld heeft. Ze studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van Leiden en publiceert over eetculturen en visuele antropologie. Vooral dat laatste spreekt mij, als visueel ingesteld mens, enorm aan. Ze werkte als gastconservator in verschillende musea en doet momenteel research naar foodobjecten in de collectie van het Pitt Rivers Museum in Oxford (GB). Ze heeft al een aantal heel interessante boeken geschreven (o.a. Rotterdams kookboek) en “Food is Fictie” is dus de nieuwste.
Het boek is tweetalig (Nederlands-Engels) en zal niet alleen mensen in de voedingswereld aanspreken maar zeker ook de nieuwsgierige consument. Het is niet alleen een bron van informatie en plezier (zowel visueel als wat tekst betreft) maar maakt ook dat je gaat nadenken over wat jou nu aanspreekt in een verpakking of reclame. Kies je op basis van de inhoud of op basis van de buitenkant? Misschien ga je zelfs wel andere keuzes maken.
Ik heb van dit boek genoten.
Meer informatie over Linda Roodenburg op haar website.
Bekijk het boek op de website van de uitgever. Daar kun je ook een paar pagina’s uit het boek zien.
Food is Fictie – Linda Roodenburg – Nai010 Uitgevers – ISBN 9789462084674 – €22,95